Konuşmacılar
Açıklama
Özet: OpenAI’nin GPT-3 versiyonuyla sunulan DALL-E, metin girdisi ile görsel temsil üreten bir yapay zeka aracı olarak 2021 yılında tanıtılmıştır. DALL-E’nin çalışma prensibini özetleyecek olursak, öncelikle kullanıcılar tarafından verilen metin açıklamalarına dayalı olarak, metni analiz eder ve anlamını çözer. Bu aşamada metindeki anahtar kelimeler seçilir ve sözcükler arasında bağlantı kurulur. Söz gelimi ‘metal bir gözlük’ metin girdisi örneğindeki gözlük ve metal gibi. Bir sonraki aşamada geniş bir görsel veri seti üzerinde eğitilen DALL-E, bu sözcüklere ait görselleri tarar ve metin girdisiyle uygun olabilecek görselleri bir araya getirerek görüntüyü oluşturur. Metinden/sözcükten görüntü üreten bu araç, metin girdisi ne kadar detaylı ve uygun ifade edilirse o kadar detaylı bir görüntü sunmak üzere tasarlanmıştır.
Wittgenstein’a göre dilin fiziksel nesneleri zorunlu olarak resmedebilmesinin temel koşulu, nesnelerin ve bu nesneleri karşılayan adların mantıksal mekân (Alm. logischen Raum) içinde bulunmuş olmalarıdır. Bu mantıksal mekân nesnenin kurulmasının ve kavranılmasının bütün olanaklarını taşıdığı gibi, içerisinde kurulacak nesnelerin birbirleriyle ne gibi bağıntılar içerisinde olacaklarının da belirleyicisidir. Diğer bir deyişle, Wittgenstein’a göre bütün nesneler olgu bağlamları içerisinde imkânlarla birlikte verilidirler. Aynı imkânlar nesnede olduğu gibi dilde de vardır. Sözgelimi, “gözlük” nesnesi ile “metal olma” özelliğini nesne düzeyinde yan yana getirebiliyorsak eşdeyişle, metalden bir gözlük üretebiliyorsak, aynı şekilde bunu dilde de ifade edebiliriz yani metal olma ile gözlük sözcüklerini yan yana getirebiliriz ve “bu gözlük metaldir” önermesini kurabiliriz.
DALL-E’nin metin/sözcük verisi ile görsel üretme prensibinin kavramsal arka planını Wittgenstein’in resim kuramında bulabileceğimizi düşünerek, bu bağlantıyı tartışmaya açmak istiyoruz.
Anahtar Kelimeler: resim kuramı, DALL-E, yapay zeka, metin girdisi, Wittgenstein
Institution / Affiliation / Kurum
Kıklareli Ünversitesi, Felsefe Bölümü / Samsun Üniversitesi, Temel Bilimler Bölümü
| Presentation language / Sunum Dili | TR (Türkçe) |
|---|---|
| Disciplines / Disiplinler | Philosophy / Felsefe |
| E-mail / E-posta | kgamze@gmail.com |
| ORCID ID | 0000-0002-2801-4194 |
| Country / Ülke | Türkiye |
