Konuşmacılar
Açıklama
Yapay zeka (YZ) günümüzde tıp, ulaşım, eğitim ve günlük yaşam gibi birçok alanda ve toplumun çeşitli kesimlerinde büyük faydalar sağlamaktadır. YZ kullanımlarının insan hayatına katkıları için beklentiler her geçen gün artmakla birlikte YZ gelişiminin sınırları hala tartışılmaktadır. Bu bildiri, insan zekasına eşdeğer ve hatta ötesine geçen YZ’ların olanaksızlığına yönelik iddiaların hangi temellere dayandığını değerlendirmeyi amaçlamaktadır.
Bildiri güçlü yapay zeka (GYZ) ve zayıf yapay zeka (ZYZ) kavramları arasındaki ayrımının YZ’nın kısa tarihçesi ve gelişimi bağlamında bu kavramların nasıl ortaya çıktığına değinerek başlayacaktır. GYZ, en az insan seviyesinde genel zekaya sahip olmayı hedeflerken, ZYZ belirli görevlerde uzmanlaşmış sistemleri ifade eder. GYZ’nın olanaksızlığına yönelik eleştirilen genellikle zihin felsefenin tartışmalarına dayanır. John Searle ve Hubert Dreyfus gibi filozoflar, Bedenleşmiş Zihin Argümanları çerçevesinde YZ’nın insan benzeri bilinç ve anlam yaratma kapasitesine ulaşamayacağını savunur. Searle’ın “Çin Odası” argümanı ve Dreyfus’un fenomenolojik eleştirileri, YZ’nın insan deneyiminin öznel ve bağlamsal doğasını kavrayamayacağını öne sürer. Matematiksel ve Mantıksal Eleştiriler kapsamında Roger Penrose’un Gödelci argümanları, YZ’nın matematiksel sınırlarını belirlemek ister. Gödel’in tamamlanmamışlık kuramları, her formal sistemin kendi doğruluğunu tam olarak ispatlayamayacağını gösterir. Gödel’e dayanarak Penrose, YZ’nın insan zihninin tüm fonksiyonlarını gerçekleştiremeyeceğini savunur. Frank Jackson’ın “Mary’nin Odası” düşünce deneyi ile bilincin öznel deneyimlerinin fiziksel açıklamalarla tam olarak kavranamayacağını savunur. Buna dayanarak YZ’nın insan benzeri bilinç geliştirmesinin imkansız olduğunu öne sürülür. David Chalmers tarafından öne sürülen Bilincin Zor Problemine göre bilincin öznel deneyimlerinin fiziksel süreçlerle tam olarak açıklanamayacağını savunur. Bilincin zor problemi, YZ’nın insan benzeri bilinç geliştirmesini engelleyen temel bir sorun olarak karşımıza çıkar.
Bu bildiri, yukarıda belirtilen argümanların GYZ iddiasını hangi ölçütlere dayanarak eleştirdiğini analiz etmektedir. Amacımız, GYZ’nın kuramsal eleştirilerini ortaya koyarak, bu alandaki felsefi tartışmalara katkıda bulunmaktır.
Anahtar Kelimeler: Güçlü Yapay Zeka, Zihin Felsefesi, John Searle, Roger Penrose, Frank Jackson
Institution / Affiliation / Kurum
Kırklareli Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi, Felsefe Bölümü
| Presentation language / Sunum Dili | TR (Türkçe) |
|---|---|
| Disciplines / Disiplinler | Philosophy / Felsefe |
| E-mail / E-posta | omerosmansari@gmail.com |
| ORCID ID | 0000-0002-3665-3164 |
| Country / Ülke | Türkiye |
