18–20 Ara 2024
Istanbul University Faculty of Letters
Europe/Istanbul saat dilimi

Çeviri Eğitiminde Yapay Zekâ: Küçük Ölçekli Deneysel Bir Çalışma

20 Ara 2024 12:00
30dk
A6 (Istanbul University Faculty of Letters)

A6

Istanbul University Faculty of Letters

Oral Presentation Case Studies and Applications Session 2.1 (Day 3)

Konuşmacılar

Borabay Erbay (İzmir Ekonomi Üniversitesi) Özge Altıntaş (Yaşar Üniversitesi) Nazlıgül Bozok (İzmir Ekonomi Üniversitesi)

Açıklama

Yapay zekâ alanında yaşanan hızlı gelişmeler, toplumsal hayatta sağlıktan finansa, sanattan güvenliğe ve hatta eğitime kadar değişen geniş bir alanda tartışılmaktadır. Sosyal bilimlerde yapay zekâ tartışmaları, genellikle bu teknolojinin insanın ikamesi olarak toplumsal hayatın birçok alanında yer bulmasına dayanan olumsuz söylemler üzerinde yürütülmektedir. Bu tartışmaların en çok ses getirdiği alanlardan biri de çeviribilimdir. Yapay zekanın insan çevirmenlerin mesleğini elinden alacağı korkusu yerini akademik alanda yerini çevirmenin belirli alanlarda uzman bir editör rolünü üstlendiği tartışmalara bırakmıştır. Günümüzde “uzman çevirmen” kavramı çeviri edinci olan, yapay zekâ çevirisine eleştirel bir bakış açısıyla yaklaşabilen ve gerektiğinde üst bakış açısıyla yapay zekâ çevirisini düzenleyen “editör çevirmenler” kavramı çerçevesinde tartışılmaktadır. Bu çalışmanın amacı, yapay zekayı mütercim ve tercümanlık bölümlerinin öğretim programlarına dahil etmenin öğrencilerin çeviri ediminde yapay zekâ kullanımına ilişkin farkındalık düzeyine etkisini ölçmektir. Bu amaç doğrultusunda, mütercim ve tercümanlık bölümlerinde küçük ölçekli bir yapay zekâ farkındalık programı uygulanacaktır. Kontrol grubu ve deney grubu halihazırda temel çeviri eğitimi almış ve çeviri edinci kazanmış “uzman çevirmen” rolü üstlenebilecek son sınıf mütercim ve tercümanlık bölümü öğrencileri oluşturacaktır. Son sınıf öğrencilerden seçilmiş bu grupların iki dillilik alt edinci, dil dışı alt edinci, stratejik alt edinç gibi temel çeviri edinçlerine vakıf olduğu kabul edilmektedir. Günümüzde hızla ilerleyen ve hayatımızın yadsınamaz bir parçası haline gelen yapay zekâ kullanımının tıpkı sözlük, ansiklopedi ve koşut metin kullanımını gibi araçsal alt-edinçlerden biri haline gelmesi söz konusudur. Bu çıkış noktasından hareketle, kontrol ve deney grubu arasındaki farklılıklar öğrencilere verilen çeşitli çeviri alıştırmaları, çeviri süreci değerlendirmeleri ve özdeğerlendirme anketleri bazında incelenecektir. İncelemeler sonucunda, çeviri çalışmalarında yapay zekâ kullanımının çeviri eğitimine yansımaları ve olası kazanımları tartışılacaktır.

Anahtar Kelimeler: Yapay zekâ, çeviri eğitimi, çeviri edinci, uzman çevirmen, editör çeviri

Institution / Affiliation / Kurum

Yaşar Üniversitesi, İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi, İngilizce Mütercim ve Tercümanlık Bölümü

Presentation language / Sunum Dili TR (Türkçe)
Disciplines / Disiplinler Translation Studies / Çeviribilim
E-mail / E-posta ozge.altintas@yasar.edu.tr
ORCID ID 0000-0002-4833-9383
Country / Ülke Türkiye

Başlıca yazarlar:

Özge Altıntaş (Yaşar Üniversitesi) Nazlıgül Bozok (İzmir Ekonomi Üniversitesi)

Ortak yazarlar

Borabay Erbay (İzmir Ekonomi Üniversitesi)

Sunum Materyalleri